Vertalersgeluktournee 2023 (Verslag)

Dat vertalen van literatuur een zeer ingewikkelde én creatieve activiteit is, werd verduidelijkt aan de hand van twee zeer concrete voorbeelden: Sneeuw, hond, voet van Claudio Morandini en Het einde van de bijen van Caroline Lamarche. Beide boeken werden eerder genomineerd voor de Europese Literatuurprijs 2023.

Na een korte inleiding door Janne van Beek, namens de organisator van deze middag (het Nederlands Letterenfonds), nam Eke Mannink het stokje over en ging bevlogen in gesprek met de drie vertalers. Aan bod kwamen diverse onderwerpen zoals de wisselwerking tussen auteur en vertaler, de positieve en gedurfde rol van kleine uitgevers zoals Koppernik en Vleugels bij het mogelijk maken van vertalingen, de noodzaak tot onderzoeksbekwaamheid bij de vertalers (niet alleen via Google), hun verdienmodel, en de wel of niet reële bedreiging van AI-toepassingen (de conclusie: nog niet, maar wat de toekomst brengt is onzeker...).

Tussendoor werd de Entr’acte verzorgd door stripvertaler Dieter Van Tilburgh, van de Verenigde Literair Vertalers. Hij illustreerde de anti-Woke houding bij veel striptekenaars, en liet hierbij in het midden of dit een goede of minder goede situatie is. Het levert hoe dan ook complexe vraagstukken op voor de vertalers van dit genre. Want de vaak expliciete seksuele verwijzingen die daarnaast dubbelzinnig en/of grappig moeten zijn, blijken niet altijd zo eenvoudig over te zetten van de ene naar de andere taal. Dieter liet echter zien dat hij zich zelden uit het veld laat slaan, steeds met een aanvaardbare oplossing komt - ook onder, meer regel dan uitzondering, grote tijdsdruk.

Aan het eind van de middag voelde het publiek zich een stuk wijzer over deze vaak onzichtbare arbeid achter de schermen van het boek. "Wat een leuke middag," vertelde een bezoeker. "Ik ga voortaan met nog meer aandacht en bewondering genieten van vertaalde literatuur." En zo is het.