Paul Murray

In De Bijensteek, een Ierse familiesaga van zo’n 800 pagina’s, volgen we de wanhopige strijd tegen de ondergang van het gezin Barnes; vader Dicky, moeder Imelda, dochter Cass en zoontje PJ. Paul Murray schotelt ons – in telkens gedetailleerdere scènes –

pijnlijke, hartverscheurende gebeurtenissen uit het verleden van de ouders voor. Hierbij roteert het perspecief tussen de hoofdpersonen en ervaren we de impact ervan op hun huidige levens. Steeds opnieuw komen gebeurtenissen terug en krijgen we nieuwe, vaak gruwelijke informatie. Twee hoofdmotieven spelen hierbij een rol: het ophouden van de schone schijn en het onomkeerbare van verandering door heftige ervaringen. “Wanneer dingen terugkomen, komen ze vaak terug in een heel andere vorm”, is één van PJ’s overdenkingen na het zien van de horrorfilm ‘Pet Sematary’ van Stephen King.

De bruidssluier die Imelda’s gezicht de hele dag van haar bruiloft bedekt omdat zij door een bij gestoken zou zijn, symboliseert dit verbloemen en ophouden van de schijn en komt als rode draad steeds terug in het verhaal. Dicky en Imelda trouwen, maar hebben daaraan voorafgaand allebei hun grote liefde verloren of opgegeven. Op veel kleinere schaal komt het terug in de te kleine schoenen die PJ tot bloedens toe blijft dragen, omdat hij weet van de grote geldzorgen van zijn ouders. Op zijn manier probeert hij, net als zijn ouders, te verbloemen hoe slecht het gaat met het gezin; maar vooral ook met hemzelf. Tienerdochter Cass voelt zich de vreemde eend in de bijt met haar voorliefde voor boeken en poëzie en haar nog onontdekte verliefdheid op de egocentrische Elaine. Ze haat haar oppervlakkige moeder maar houdt van haar vader, hoewel ze hem – zoals tieners dat zo goed kunnen – continu afkapt en bekritiseert. Paul Murray laat zien dat de ontkenning en het verborgen houden van essentiële emoties en ervaringen uiteindelijk leiden tot vernietiging van je ware zelf. De afloop van het boek laat zich raden.

Door Annette Berns