Lida Dijkstra en Djenné Fila

Wie het woord Marco Polo hoort, zegt ontdekkingsreiziger. Maar daarmee houdt de kennis vaak op. Dit boek neemt je mee naar de dertiende eeuw, reizen met kamelen en paarden, jagen met roofvogels en olifanten, onbekende volken en wrede gebruiken. Een wondermooi boek, prachtig geïllustreerd door Djenné Fila. Voor jong en oud.

Achtergrond. De Italiaanse koopman en ontdekkingsreiziger Marco Polo (1254-1324) maakte met zijn oom een reis van Venetië via Rusland en Mongolië naar China. Daarbij werden ze beschermd door de machtige Koebilai Chan, een kleinzoon van Djingiz Chan, de wrede stichter en keizer van het Mongoolse Rijk. De reisavonturen van Marco Polo zijn opgetekend in Beschrijving van de wereld (1298) door Rustichello da Pisa, die tegelijk met Marco Polo enkele jaren in de gevangenis van Genua zat.

Verhaal. Een fictieve vertelling over het weesmeisje Maria, die schoonmaakster is in die gevangenis, maakt duidelijk hoe het lukt Marco Polo’s reisverhalen door romanschrijver Rustichello de Pisa te laten opschrijven.

Maria – door Marco Polo Topina, kleine muis genoemd – is niet alleen nieuwsgierig naar die verhalen, maar krijgt er ook een andere kijk op de wereld door. Maria’s rol als vrouw vormt de eerste laag van dit boek. Een tweede laag bestaat uit verhalen van Marco Polo over de loodzware tochten door woestijnen, steppen en berggebieden, over piraterij, de handelscontacten, karavanen, ziektes, religies, zandgeesten, polygamie, het leven van de chans en vele andere onderwerpen. Beide lagen lopen organisch in elkaar over. Fijntjes laat Lida Dijkstra weten dat de verhalen die bekend zijn over de avonturen van Marco Polo waarschijnlijk niet allemaal precies zo zijn gebeurd. Werkelijkheid en fantasie lopen door elkaar heen. Niet alleen blijkt dat achter in het boek uit Dijkstra’s toelichting, maar ook uit het feit dat Rustichello da Pisa Marco Polo regelmatig maant om zijn verhalen spannender te maken, wat die dan ook doet.

‘De lezer wil spektakel, hè?’

Een derde laag in De wonderverteller wordt gevormd door korte, informatieve en deels geïllustreerde stukjes over dieren die Marco Polo op zijn reizen tegenkomt, zoals de wolhoen, het muskushert, de hermelijn en de kraanvogel. Ze worden gepresenteerd als stukjes tekst die Marco Polo voor Topina maakt, als antwoord op de vele vragen die zij stelt. Een vierde laag bestaat – last bot not least - uit de wonderschone illustraties van Djenné Fila die het verhaal versterken en aanvullen. Deze illustraties zijn stuk voor stuk ook op zichzelf staande kunstwerken. Alles bij elkaar biedt De wonderverteller een geweldige lees- en een fantastische kijkervaring; niet alleen voor kinderen vanaf een jaar of tien, maar zeker ook voor volwassenen.

In een knappe constructie en in de juiste verhoudingen komen tal van ingrediënten samen die een boek echt de moeite waard maken, zoals spanning, mogelijkheden tot identificatie en kennismaken met andere werelden. Ook het beeldende taalgebruik draagt bij aan het leesplezier. Onderdeel daarvan zijn onder meer verzonnen woorden, zoals ‘beviezevoetstapt’, ‘buitelzin’ en ‘mopperhobbelde’. Niet voor niets is dit boek bekroond met de Gouden Griffel, een Zilveren Penseel en de Jonge Beckmanprijs. In een woord: geweldig! 

Door Lianne Duiven